Uitgelicht

Van tijd tot tijd kunnen we interessante Nederlandstalige Bijbels aan onze collectie toevoegen, hetzij door schenkingen, overnames van particulieren of door aankopen binnen het professionele circuit. Sommigen onderscheiden zich door hun uitgave, conditie, uitvoering, zeldzaamheid of bijzondere geschiedenis. Onder het thema Biblia Neerlandica – Uitgelicht willen we een aantal pareltjes uit onze bibliotheek speciaal belichten.

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (13)

Dit keer staat een imposante Statenbijbel in de digitale vitrine. Opvallend zijn de titelgravures en de geografische kaarten die allemaal handgekleurd en met goud gehoogd zijn. De Bijbel is voorzien van een luxe-binding uit Amsterdam. Het voorplat bevat gegevens van de oorspronkelijke eigenaar: ‘DANIEL DE BURLETT’ in kapitale gouden letters aangebracht…  lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (12)

In de geschiedenis van de Reformatie stonden de jaren zestig van de 16e eeuw in het teken van de zogenaamde hagenpreken en de Beeldenstorm. Met een rooms-katholieke kerk in crisis, sloten steeds meer mensen zich aan bij de nieuwe leer. Omdat geloofsbeoefening in gebieden onder Spaans gezag verboden was, werden preken in de buitenlucht gehouden… lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (11)

Zilverwerk uit Meppel is speciaal, omdat er door de tijd veel verloren gegaan is. Meppel was een ideale plaats voor zilversmeden. Meppelse edelsmeden hebben al werkstukken gemaakt in de 15e eeuw waarvan slechts zeer weinig bewaard gebleven is. Uit de 17e eeuw zijn er kerkbekers bekend en enkele begrafenisschilden…  lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (10)

De oogstrelende zilveren boekband van dit huwelijksbijbeltje doet veel bibliofiele harten sneller slaan. Het is van zo’n verfijnde kwaliteit dat men terecht mag spreken van een praalbandje, een hoogtepunt van de 18e-eeuwse, Nederlandse zilversmeedkunst. Deze boekjes werden exclusief aangetroffen bij de adel of de rijke burgerij… lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (9)

De dos-à-dos-binding is een Franse benaming voor twee (of meerdere) boekwerken die dezelfde boekband delen. Bij een bovenaanzicht toont de binding een S-vorm waarbij twee boekblokken het achterplat met elkaar delen en twee ruggen of achteromslagen in de tegengestelde richting staan. Interessant is dat men in het Frans ook wel de term les reliures jumelles gebruikt – jumelles betekent ‘tweeling’… lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (8)

Een rijkelijk met zilver beslagen kerkboek of Bijbel gaf de eigenaar bij de kerkgang prestige en was een teken van burgerlijke welstand. In vakliteratuur worden exemplaren met dubbele boeksloten, 4-zijdige randen en rugbeslag beschouwd als ongeveer de grootste hoeveelheid zilver aan een handbijbeltje. Rugbeschermers waren al een exceptionele toevoeging en een specialiteit die uitsluitend in Friesland voorkwam… lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (7)

Vanaf 1637 werd de Statenvertaling de standaardbijbel in gereformeerd Nederland. Deze aflevering van ‘Uitgelicht’ belicht een bijzondere uitgave uit onze bibliotheek: de Magistratenbijbel. Ons exemplaar bevat gegoten, messing boekbeslag in de vorm van de zogenaamde ‘uitjes’ of ‘hartjes’. De blikvanger is het gekroonde wapenschild van IJzendijke dat als centraal medaillon in goudstempeling op voor- en achterplat aangebracht is… lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (6)

Dit merkwaardige werk uit de Biblia Neerlandica-collectie bestaat uit vier octavo-delen, gebonden in 19e-eeuwse halfleren boekbanden en bevat de Oudkatholieke vertaling van Andreas van der Schuur. De deelaanduiding op de ruggen doet vermoeden dat we een compleet werk in handen hebben, waarvan het vierde afsluitende boekdeel het volledige Nieuwe Testament bevat… lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (5)

Tot de eerste helft van de 18de-eeuw bleven edities van de Biestkensbijbel van de pers komen. In 1721 verscheen het laatste exemplaar van een complete Bijbel in het drukkersatelier van Kornelis van der Sys te Amsterdam. De Biblia Neerlandica-collectie bevat een bijzonder exemplaar qua uitvoering en inhoud… lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (4)

De Bijbeluitgave die dit keer in de schijnwerper staat is een herdruk van een zogenaamde Statenbijbel uit 1663 en verscheen bij de befaamde drukkerij van de weduwe en de erfgenamen van Johan Elzevier in Leiden. Het exemplaar werd uitgegeven in groot-folio, gebonden in 3 volle perkamenten boekbanden met vergulde sneden, rijkelijk voorzien van goudstempels op de rug en platten… lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (3)

Het voorliggende Psalmenboekje uit 1688 bezit een hoge decoratieve waarde en straalt klasse uit. Vanaf de 17de eeuw werden lied- en Psalmenboekjes onder voorname, gegoede families voorzien van een schildpadband of ‘krettebandje’. Het basisproduct is afkomstig van de karetschildpad en werd bijzonder gewaardeerd om zijn bruingeel getint oppervlak… lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (2)

In 2019 mochten wij een Liesveltbijbel naar de uitgave van 1534 aan onze collectie toevoegen. Het is de derde druk van een complete Bijbeleditie die Jacob van Liesvelt in Antwerpen uitbracht. De bijbehorende kaart ‘Lants van Beloften’ ontbreekt weliswaar, maar dat kan nauwelijks de pret bederven. Het dissidente karakter van de Liesveltbijbel maakt immers elke editie van vóór 1545 bijzonder en zeldzaam, mét of zonder landkaart… lees meer

Biblia Neerlandica – Uitgelicht (1)

De Bijbeluitgave die we hier in de kijker willen zetten is een vroege Statenbijbel uit 1643. De uitgever ervan is Everhard Cloppenburg uit Amsterdam. Bijzonder aan deze uitgave is dat hij uitgegeven werd zonder de toelating van de ‘Staten Generaal van de Verenigde Nederlanden’. Daarom worden deze uitgaven ook wel roofdrukken of piratendrukken genoemd… lees meer