Een bijzondere Antwerpse Polyglot onder de hamer

“The finest Bible in all Christendom”
(Meg Ford, International Director Books & Manuscripts – Christie’s).

De Antwerpse Polyglottenbijbel of de ‘Biblia Regia’ was hét prestige-project van Christoffel Plantijn. Naast de ruime 1.200 exemplaren op papier, leverde Plantijn 12 reeksen op velijn, een fijn soort perkament. Eén set van deze editie werd op 11 juli 2018 geveild in het Londense veilinghuis Christie’s.

De Antwerpse Polyglot vormde een hoogtepunt in de bijbelwetenschap. Het was een verbeterde en uitgebreidere versie van de Complutensische Polyglot (1514-17). Aan het Nieuwe Testament werd de Syrische Pesjitta met een Latijnse vertaling toegevoegd. Deze vroege Syrische vertaling kwam hiermee voor het eerst beschikbaar voor geleerden in heel Europa. Deze meertalige Bijbel ontving de naam ‘Biblia Regia’ of Koningsbijbel aangezien de koning van Spanje het project financieel steunde.

De volledige productie omvatte ruim 1.200 sets, waarvan 12 gedrukt op velijn. Het was een bestelling van Filips II van Spanje, een luxe-editie voor diens persoonlijke gebruik. Bij ontvangst schonk koning Filips II een exemplaar aan de toenmalige paus, Gregorius XIII. Plantijn had in 1568 zelf berekend dat voor de hele productie op velijn 21.096 vellen nodig waren. Tegen 4 stuivers per vel zou hem dat 4.219 gulden kosten, ongeveer de prijs van een huis in die tijd. Het uitblijven van Spaanse financiële steun en de vrees voor een financieel debâcle zullen Plantijn wellicht slapeloze nachten bezorgd hebben. – Dirk Imhof, Biblia Regia op perkament (Phoebus Focus XIII, 2019), p. 70.

Het aangeboden exemplaar is één van deze 12 exemplaren op velijn. Nog 11 sets van deze luxe-uitgave zijn ondergebracht in gerenommeerde bibliotheken, uitgezonderd dit exemplaar dat nog particulier bezit was.

De opbrengst, inclusief veilingkosten bedroeg ongeveer € 662.000. De nieuwe eigenaar van deze schitterende uitgave is kunststichting The Phoebus Foundation in Antwerpen.