Bronnenlijst

Geraadpleegde literatuur:

  • Antwerpen, Dissident drukkerscentrum; De rol van de Antwerpse drukkers in de godsdienststrijd in Engeland (16de eeuw); Tentoonstellingscatalogus, Museum Plantin-Moretus en Stedelijk Prentenkabinet, Antwerpen, 1994.
  • BeDuhn, Jason David; Accuracy and Bias in English Translations of the New Testament. University Press of America, Inc. Lanham, New York, Oxford, 2003. 
  • Beets, N.; De houtsneden in Vorsterman’s bijbel van 1528; Koninklijk oudheidkundig genootschap, Amsterdam. 1915 (MCMXV).
  • Beets, N.; Leven en karakter van Johannes Henricus van der Palm, geschetst; te Leyden, by D. du Mortier & Zoon, 1842.
  • Berg, A.J. van den; Vertaald verleden. Een beknopte geschiedenis van bijbelvertalen in Nederland.; Uitgeverij NBG – Heerenveen, 2006.
  • Bijbel en de Naam; De brochure van de gelijknamige bijbeltentoonstelling in 1999; Christelijke gemeente van Jehovah’s Getuigen, Kraainem – België.
  • Bijbelvertalen – Op basis van de brontekst, Nederlands Bijbelgenootschap, Haarlem (1997) (artikel De Nieuwe Bijbelvertaling, NBV – 2004).
  • Biografisch Lexicon; voor de geschiedenis van het Nederlandse Protestantisme, deel 1-5.; Uitgeverij Kok – Kampen, 1998-2003.
  • Botschuyver, H.J.; Moeilijkheden bij het vertalen van het nieuwe testament, H.A. Van Bottenburg; Amsterdam, 1950.
  • Briels, J.G.C.A.; Zuid-Nederlandse boekdrukkers en boekverkopers in de Republiek der Verenigde Nederlanden omstreeks 1570-1630 (Bibliotheca Bibliographica Neerlandica, volume VI); B. de Graaf, Nieuwkoop, 1974.
  • Christelijke Encyclopedie; voor het Nederlandsche volk. Samengesteld onder redactie van Prof. F.W. Grosheide, Ds J.H. Landwehr,; Kok – Kampen.
  • Citroen, Karel; Dutch goldsmiths’ and silversmiths’ marks and names prior to 1812. Primavera Pers, Leiden (1993)
  • De Bruin, C.C.; De Delftse Bijbel, in het licht der historie. Inleiding bij de heruitgave A.D. 1977.; Uitg: Buijten & Schipperheijn, Amsterdam.
  • De Bruin, C.C.; De Statenbijbel en zijn voorgangers. Nederlandse bijbelvertalingen vanaf de Reformatie tot 1637, bew; Nederlands Bijbelgenootschap, Haarlem – Belgisch Bijbelgenootschap, Brussel.
  • De Gulden Passer; Bulletijn van de Vereeniging der Antwerpsche Bibliophielen. 26e jaargang – 1948, nrs. 3 en 4. Vorsterman’s Nieuw Testament van juli 1528, door Am. Dermul, p. 253-261.
  • De Kooter, D.J.; In de studeervertrekken van de Statenvertalers. Het inwendige wordingsproces van het Nieuwe Testament van de Statenvertaling. Academisch proefschrift – VU-Amsterdam (2017). 
  • Den Besten, Leen; Het uitgelezen boek – De bijbel in Nederland; uitgeverij Meinema, Zoetermeer, 2005.
  • Den Hollander, A.A.; De Nederlandse Bijbelvertalingen, 1522 – 1545 (Bibliotheca Bibliographica Neerlandica, vol. XXXIII); De Graaf Publishers, Nieuwkoop, 1997.
  • Den Hollander, A.A.; Verboden bijbels – Bijbelcensuur in de Nederlanden in de eerste helft van de zestiende eeuw; Vossiuspers, UvA, 2003.
  • Doedes, J.I.; Geschiedenis van de eerste uitgaven der Schriften des Nieuwen Verbonds in de Nederlandsche taal (1522); Utrecht, Kemink en Zoon, 1872.
  • Ezra – Bijbels tijdschrift (tot 2008 onder de naam VBS-Informatie); kwartaalblad van de Vlaamse Bijbelstichting. Onder redactie van Paul Kevers (eindredactie), Hans Ausloos, Jean Bastiaens, e.a.
  • François, Wim; Bijbelvertalingen in de Lage Landen (1477-1553) – een kerkhistorische en theologische benadering (proefschrift); Katholieke universiteit Leuven – faculteit godgeleerdheid, 2004.
  • Gillaerts, P., e.a.; De Bijbel in de Lage Landen – Elf eeuwen van vertalen; Royal Jongbloed, Heerenveen, 2015.
  • Gillaerts, P.; De kanunnik van Sint-Maartensdal, In: Filter, Tijdschrift over vertalen; jaargang 10 nr. 3. (2003).
  • Goddelijke Naam, De; die eeuwig zal blijven bestaan, 1994; Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania.
  • Goud en Velijn; Middelburgse boekbanden van de 17de tot de 19de eeuw. Uitgave Stichting Zeeuwse katernen, Middelburg – september 1992. Met bijdragen van Jan Storm van Leeuwen, Ronald Rijkse, Marijn de Valk en Arnold Wiggers.
  • Groenen, P.G.; Algemeene inleiding tot de Heilige Schrift. Geschiedenis van den tekst. Leiden, 1917.
  • Hollander, H.W.; Spectrum van bijbelvertalingen, een Gids.; Boekencentrum, Zoetermeer, 1994.
  • Houtman, C.; Nederlandse vertalingen van het Oude Testament hun ontstaan, karakter en ontvangst, 1980.; Uitgeverij Boekencentrum, ’s Gavenhage.
  • IJmuiden Courant; regionale ochtendkrant, 29 oktober 1998 (artikel De Nieuwe Bijbelvertaling, NBV – 2004).
  • Imhof, DirkBiblia Regia op perkament – Het meesterwerk van Christoffel Plantijn (1520-1589) in een koninklijke verpakking. In Phoebus Focus, XIII (2019); uitgave: Kanselarij Phoebus Foundation vzw.
  • In Navolging; Opstellen voor C.C. de Bruin. ‘De Vorstermanbijbel van 1528’, door Dr. C. Augustijn. E.J. Brill, Leiden, 1975; p. 78-94.
  • Jaakke A. & Tuinstra, E.W.; Om een verstaanbare bijbel Nederlandse bijbelvertalingen na de Statenbijbel, 1990.; Nederlands Bijbelgenootschap, Haarlem – Belgisch Bijbelgenootschap, Brussel.
  • Jansen, C.; De Bijbelcartografie van 1500-1800 ; Uitgeverij Calbona, Rotterdam, 2010.
  • Jimenes, RémiCharlotte Guillard – Une femme imprimatur à la Renaissance. Presses universitaires François-Rabelais, Tours (2017).
  • Keuning, J.; Petrus Plancius – Theoloog en Geograaf, 1552-1622. Amsterdam, P.N. van Kampen & Zoon N.V., 1946.
  • Kijne, J.J. & Visser, F.; De Nieuwe Vertaling van het Nederlandsch Bijbelgenootschap, met een inleiding van Prof. Dr F.W. Gros; H.J. Paris – Amsterdam, 1952.
  • Kronenberg, M.E.; Verboden boeken en opstandige drukkers in de hervormingstijd. Patria-reeks ‘Vaderlandsche cultuurges; Bij P.N. van Kampen & Zoon N.V., Amsterdam, 1948.
  • Langereis Sandra; De woordenaar – Christoffel Plantijn, ’s werelds grootste drukker en uitgever (1520-1589); uitgeverij Balans, Amsterdam (2014, 2de druk).
  • Le Long, Isaac; Boek-zaal der Nederduitsche bybels …; Amsterdam, Hendrik Vieroot, 1732.
  • Lutjeharms, W.; De Vlaamse Opleidingsschool van Nicolaas de Jonge en zijn opvolgers (1875-1926).; Uitgegeven onder auspiciën van de Vereniging voor de Geschiedenis van het Belgisch Protestantisme Brussel, 1978.
  • Marnef, Guido; Antwerpen in de tijd van de Reformatie – Ondergronds protestantisme in een handelsmetropool 1550 – 1; Uitgeverij Kritak, Antwerpen, 1996.
  • Met Andere Woorden; Kwartaalblad over Bijbelvertalen.; Uitgave van het Nederlands Bijbelgenootschap, Haarlem (NL) samenwerking met het Vlaams Bijbelgenootschap, Kruis-Brugge (B).
  • Nederlandse Bijbels en hun Uitgevers; 1477 – 1952.; J. Brandt & Zoon, Amsterdam. Bij Proost en Brandt N.V., Amsterdam.
  • Nederlandse Verantwoordelijkheidstekens vanaf 1797; Een overzicht van de Nederlandse meestertekens, importeurstekens, […]. Editie 2009. WaarborgHolland, Gouda.
  • Nederlands Theologisch Tijdschrift; Uitgegeven door docenten van de theologische faculteiten der Rijksuniversiteiten te Leiden, Groningen, Utrecht en der Universiteit van Amsterdam. Boekencentrum B.V., 2508 AD ’s Gravenhage.
  • Ouweneel, W.J.; ‘Gij zijt allen broeders’ Het Nederlands reveil en de ‘Vergadering’ van ‘De broeders’.; Uitgeverij H. Medema – Apeldoorn, 1980.
  • Paul, M.J., De Koning, J., De Vries, P.J.A., e.a.; Vertaling en vertolking van de Bijbel; uitgeverij De Groot, Goudriaan, in samenwerking met Christelijke hogeschool De Driestar, Gouda (2003).
  • Pauwels, Jan (red.); Gheprint tAntwerpen. Het boek in Antwerpen van de vijftiende tot de twintigste eeuw. Bijdrage over Adriaen van Berghen (1533) door August den Hollander (p. 46-62).
  • Pichal, E.; De geschiedenis van het Protestantisme in Vlaanderen.; Standaard Wetenschappelijke uitgeverij – Antwerpen/Amsterdam, 1975.
  • Pieterman, K.G.; Elementen van bijbelvertalen. Lezingen en voordrachten …; Nederlands Bijbelgenootschap – Haarlem, 1992.
  • Poortman, Wilco C.; Bijbel en Prent (deel 1) Boekzaal van de Nederlandse Bijbels; Uitgeverij Boekencentrum – ’s Gravenhage, 1983.
  • Poortman, Wilco C. & Augusteijn, Joost; Kaarten in Bijbels (16e-18e eeuw). Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer, 1995.
  • Project Nieuwe Bijbelvertaling, Brochure 13, De weergave van de Godsnaam, 2003 (artikel De Nieuwe Bijbelvertaling, NBV – 2004).
  • Reformatorisch dagblad; dagblad van bevindelijk gereformeerde signatuur. Erdee Media groep, 9 oktober 1998 (artikel De Nieuwe Bijbelvertaling, NBV – 2004).
  • Rosier, Bart A.; The Bible in print (volumes I & II); Foleor publishers, Leiden, 1997.
  • Rouzet, Anne; Zestiende eeuwse drukkers in onze provincies, Tentoonstellingscatalogus.; Brussel Koninklijke Bibliotheek Albert I, 1975.
  • Sabbe, Maurits; De meesters van de Gulden Passer. Patria-reeks ‘Vaderlandsche cultuurgeschiedenis in monografieën’.; Bij P.N. van Kampen & Zoon N.V., Amsterdam, 1937.
  • Shirley, Rodney W.; The Mapping of the World. Early printed world maps – 1472-1700. The Holland Press limited, London, 1987.
  • Spronk, Klaas, Verheul Clazien, De Vries Laurens, Weren Wim [red.]; De Bijbel vertaald. De kunst van het kiezen bij het vertalen van de bijbelse geschriften. Uitgeverij Meinema, Zoetermeer / Uitgeverij Pelckmans, Kapellen (2007).
  • Tuinstra, E.W.; Een vertaling 2000. Waarom een nieuwe bijbelvertaling? NBG; Haarlem 1990.
  • Tukker, C.A.; Een verborgen schat in den acker. Over geschiedenis en betekenis van de eerst gereformeerde bijbel.; Uitgeverij ‘De Banier’, Utrecht.
  • Valeton, J.J.P.N.; De Jonge in zijn leven en werken.; Brussel, evangelie-drukkerij. 1899.
  • Van Bruggen, J.; Wegwijs in Bijbelvertalingen; Uitgeverij Boekencentrum, ’s Granvenhage, 1981.
  • Van de Sandt, H. & Van Tongeren L. [red.]; Naar mijn daden wordt Ik genoemd – Over de betekenis en het gebruik van de Godsnaam. Katholieke Bijbelstichting, Boxtel (1989). 
  • Van der Pol, S.; Gorcum 100 jaar Bijbelstad – Stad van het calvinistische boek; uitgegeven in eigen beheer, Leerdam, 2010.
  • Van der Sluys, W.G.J. ; Het land van de Bijbel. Oude kaarten en prenten van Israël; Mappamundi, Knokke (Belgium), 1986. In opdracht van uitgeverij Het Spectrum, Utrecht/Antwerpen.
  • Van der Woude, S.; De Keulse Bijbel 1478/1479 in het licht der historie. Inleiding bij de heruitgave A.D. 1979. Met rep; Amsterdam/Alphen aan den Rijn, 1979.
  • Van der Woude, S.; Verguisd geloof, De lotgevallen van … Sebastiaan Castellio.; W. Gaade/Delft. (Vrije geluiden – serie).
  • Van Druten, H.; Geschiedenis der Nederlandsche Bijbelvertaling; Leiden, D.A. Daamen, 1895.
  • Van Duijn, Mart; De Delftse Bijbel – Een sociale geschiedenis 1477-circa 1550; Walburg Pers – Zutphen, 2017.
  • Van Herreweghen, P.; ‘De Leuvense Bijbelvertaler Nicolaus Van Winghe – Zijn leven en zijn werk.’, in: Ons geestelijk erf ; Lannoo – Tielt.
  • Van Leeuwen, Jan Storm; De achttiende-eeuwse Haagse boekband in de Koninklijke Bibliotheek en het Rijksmuseum Meermanno-Westreenianum. Staatsdrukkerij ‘s-Gravenhage, 1976.
  • Van Leeuwen, Jan Storm; Dutch Decorated Bookbinding in the Eighteenth Century [3 vols. in 4 parts]. t Goy-Houten, HES & De Graaf Publishers, z.j..
  • Van Lieburg, Fred; De Bijbel in Dordrecht; deel 22 uit de reeks ‘Verhalen van Dordrecht’. Drukkerij De Groot bv, Goudriaan, 2010.
  • Van Noordwijk, B.; Zondags zilver – Drie eeuwen versierde kerkboekjes. Met bijdragen van Hermine Pool (eindredactie); Uitgeverij NBG – Heerenveen, 2006.
  • Van Noordwijk, B.; De erfenis van Kortjakje. 25 jaar boekjes vol zilverwerk; Uitgeverij Kok – Kampen, 2009.
  • Van Noordwijk, B.; Zilver voor de zondag – ‘Boecxkens met Pragtigh Sluytwerck’. Uitgeverij Protestantse pers – Heerenveen, 2013.
  • Van Noordwijk, B.; Boeksloten van heinde en verre; Uitgeverij Boekhandel de Roo – Zwijndrecht, 2016.
  • Van Roon, Marike; Kijk mij! Geborduurde boekbanden 1585-1670. Uitgeverij Sterck & De Vreese, Gorredijk (NL), 2023.
  • Van Slee, J.C.; De Rijnsburger Collegianten. Geschiedkundig onderzoek, reprint van de uitgave van 1895. Inleiding v.; Utrecht, 1980.
  • Van Willigenburg, Theo & Dubbink, Joep; A-Z van aanschijn tot zaaizaad, in gesprek met de vertaler van de Naardense Bijbel; uitgeverij Skandalon, 2007.
  • VBS-Informatie (sinds 2009 onder de naam Ezra); kwartaalblad van de Vlaamse Bijbelstichting. Onder redactie van Frans Van Segbroek, Jos Vandikkelen, Johan Lust, e.a.
  • Voorberg, Marjolein; De bijbel open voor iedereen: 175 jaar NBG in beeld.; Haarlem: Nederlands Bijbelgenootschap, 1989.
  • Vos, Gerrit Jan; De Nieuwe, Synodale Bijbelvertaling … onderzocht. Academisch proefschrift.; Kemink & Zoon, Utrecht. 1870.
  • Werk in Uitvoering 1, 2 en 3; [deeluitgaven van de NBV] met verantwoording en toelichting; NBG/KBS, 1998-2003.
  • Zwanenburg, L.G.; Gerrit Jan Vos Az. Het recht van de Kerk.; Uitg. Kok – Kampen. Academisch proefschrift, 1978.

De volgende instellingen en personen zijn wij erkentelijk voor hun vriendelijke medewerking en hulp in het verschaffen van waardevolle informatie en/of beeldmateriaal.

  • Archivum Capuccinorum Hollandiae (ACH) – ’s Hertogenbosch (NL)
  • Bernard van Noordwijk – Bruinisse (NL)
  • Iconografisch bureau – ’s Gravenhage (NL)
  • Jezuïetenarchief – Heverlee
  • Katholiek documentatiecentrum (KADOC) – Leuven
  • Nederlands Bijbelgenootschap – Haarlem (NL)
  • Rijksmuseum – Amsterdam (NL)
  • Wachttoren Bijbel- en Traktaatgenootschap – Kraainem (met gebruikmaking van de officiële website www.jw.org)